Revalidatie voor Pavel, Vrijdag 10 januari, deel 15.
Gisteren heeft het revalidatiecentrum gebeld. Zij zijn zo benieuwd wat de ingreep voor Pavel tot nu toe als resultaat heeft dat vanmiddag om 16.30 uur de revalidatiearts met de fysiotherapeut die Pavel verder zal begeleiden samen langskomen om Pavel voor het eerst uit zijn bed te helpen.
Als wij ’s morgens Pavel eerst met bed en al naar de kamer hebben gereden om daarna naar school te gaan beloven we Pavel te zorgen er dan bij te zijn. Tatiana zal er zijn. Pavel wil ons er ook graag bij hebben.
We hebben gelukkig geen lange dag, zodat we al om vier uur thuis zijn. Tatiana is er, Peter ook, Petr en Erik moeten werken. En dan wordt het wachten.
De afgelopen dagen waren best moeilijk voor Pavel. Hij moest steeds een aantal uren op zijn rug liggen en mocht dan niet al te lang, steeds een kwartier, op zijn zij. Pavel slaapt altijd op zijn zij, heeft hij verteld. Dus veel tijd op zijn rug liggen begon op de duur pijn te doen. Hij heeft dan ook niet zo heel best geslapen. Gistermorgen troffen we Pavel een beetje wanhopig aan. Toen hij ons zag begon hij te huilen. We hebben hem getroost en gezegd dat als hij dat graag wil er vannacht iemand bij hem kan slapen. Hij vond dat niet nodig. Hij heeft ook nooit de babyfoon gebruikt om ons te roepen. “Pavel is een harde voor zichzelf.” was de conclusie van Erik.
Als de revalidatiearts en de fysiotherapeut er zijn en we kennis hebben gemaakt met de fysiotherapeut vraagt de revalidatiearts hoe het gaat. Pavel begint te huilen. Tatiana legt haar hand op zijn hoofd, daar wordt Pavel rustig van. Drie dagen liggen in voorgeschreven houdingen vond hij moeilijk. “Dat hoeft van nu af aan niet meer. En je was vast ook wat zenuwachtig over hoe het nu zou gaan?” reageert de revalidatiearts. Ik vertaal. Pavel knikt.
Dan mag Pavel voorzichtig proberen overeind te komen. Hij doet dat zonder enig probleem.
Wordt ook niet draaierig of misselijk. Dan mag hij draaien met hulp van de fysiotherapeut. Die helpt hem ook zodat hij op de rand van zijn bed zit. Hij houdt zijn benen recht en laat ze dan voorzichtig zakken.
“Hij mag proberen zijn tenen te bewegen” zegt de revalidatiearts en Aleksei vertaalt. Pavel doet dat en hij begint te glunderen: hij kan zijn tenen bewegen. Hij doet eerst beide voeten, dan zijn linker voet en dan zijn rechter voet. Dat lukt. Pavel kijkt blij.
“Nu mag hij proberen zijn rechterbeen wat op te tillen. Heel voorzichtig, als het lukt zal het maar een beetje zijn.” zegt de revalidatiearts. Aleksei vertaalt weer en Pavel kan zijn rechterbeen een heel klein beetje omhoog bewegen. Dan wijst de revalidatiearts op zijn linkerbeen en Pavel kan dat zelfs nog ietsjes hoger bewegen.
“Dat is een goed teken. Daar kunnen we mee verder om hem te leren lopen. Het zal wel wat tijd kosten, maar als de schade hersteld is - dat neemt bij zenuwbanen best veel tijd - ben ik hoopvol dat lopen weer kan. Hij moet, gezien zijn jonge leeftijd, op ongeveer een half jaar rekenen.” is de reactie van de revalidatiearts.
Aleksei vertaalt het weer en Pavel begint terwijl hij blij kijkt zachtjes te huilen.
“Ik begrijp helemaal dat je blij bent, Pavel, laat je tranen maar even stromen. Je hebt geluk gehad!” reageert de revalidatiearts en aait Pavel zachtjes over zijn hoofd. Pavel pakt zijn hand en zegt door zijn tranen heen: “YA ne mozhu peredaty vam, yak ya vam vdyachnyy. YA takoyu budu vse zhyttya. YA duzhe radyy, shcho ty pryyshov do mene.”
Ik vertaal: “Ik kan niet zeggen hoe dankbaar ik u ben. Dat zal ik mijn hele leven blijven. Ik ben zo blij dat u op mijn weg bent gekomen.”
De revalidatiearts knijpt Pavel in zijn hand en zegt: “Het is je gegund, jongen. Nu zal je moeten doorzetten. Want dat is nodig. Je kunt naar school, wat mij betreft, voorlopig in de rolstoel, later op krukken en als alles gaat zoals ik hoop op een gegeven moment zelfs op de fiets. Je hoeft niet bij ons op school, we gaan in ons centrum drie dagen per week met je oefenen, daarvoor kan je bijvoorbeeld voor of na school afspreken. Verder zal je hier in het dorp kunnen oefenen met behulp van een fysiotherapeut hier uit het dorp. En ik wil je voorlopig elke week en later elke twee weken na de fysiotherapie even kort onderzoeken. Dat ga ik nu ook doen.”
Pavel moet op zijn rug gaan liggen. Nu doet hij dat maar al te graag. De revalidatiearts gaat zijn benen stuk voor stuk bewegen en vraagt Pavel dan tegendruk uit te oefenen. Het lukt hem iedere keer, weliswaar niet zo krachtig als hij dat vroeger kon, maar hij kan weer een beetje kracht zetten. De revalidatiearts legt uit dat de beenfunctie wel aangetast is maar grotendeels behouden, zodat de kans veel groter is dat het herstelt. Zeker nu de oorzaak uitgeschakeld is doordat die er uit is gehaald. Na een reeks testjes zegt hij dat hij genoeg weet.
Pavel mag in zijn rolstoel gaan zitten. Dat doet hij. De wond is mooi dicht, zodat Pavel ook weer mag douchen.
We praten nog na met de revalidatiearts en de fysiotherapeut. De revalidatiearts is heel hoopvol over de kans dat Pavel weer gewoon kan lopen. Hij heeft dit vaker gezien. En het is hem wel duidelijk dat Pavel een doorzettertje is.
We nemen hartelijk afscheid van beide, in de ogen van in ieder geval Pavel, helden. Hij drukt ze met tranen in zijn ogen de handen.
Als we weer met elkaar zijn belt Pavel eerst zijn ouders. Huilend vertelt hij het verhaal. Zijn ouders reageren ook heel emotioneel. Na dat telefoontje praten wij nog even door.
Peter drukt Pavel op de feiten: volgende week maandag gaat Peter zowel de fysiotherapie in het dorp als de school voor Pavel regelen. Hij zal voorlopig samen met Jelmar met het busje naar school kunnen gaan, is de verwachting. In welke klas hij komt moet nog uitgezocht worden. De school heeft ervaring met Aleksei en zal zeker alle medewerking verlenen. Dan komt het leren van Nederlands. Daar gaan we snel mee beginnen en dat kan heel snel gaan hebben we bij Aleksei gezien. Toch, herhaalt Peter, zullen er drukke tijden voor Pavel aanbreken.
“Geen probleem”, reageert Pavel, “Aleksei en Almar gaan mij helpen en ook jullie en Nina zullen mij helpen, net als mijn oom en tante en nichten. Ik ga het doen. Vooral: oefenen om weer te kunnen lopen. Ik vind het wel vervelend voor Jelmar. Die zal nooit kunnen lopen.”
“Zeg nooit nooit, Pavel”, reageert Peter. Er worden nog steeds nieuwe dingen uitgevonden. Misschien dat ooit problemen als die van Jelmar ook opgelost kunnen worden.
Na dit positieve bericht gaan we eten koken om daarna te eten. Als Erik thuis komt krijgt hij het hele verhaal te horen. Erik reageert door Pavel een knuffel te geven en hem te feliciteren.
We spreken af morgen al met Nederlandse les te beginnen. We hebben de boeken nog waarmee we Aleksei Nederlands hebben geleerd. En we spreken af meteen met Google translate te beginnen. Aleksei kijkt me verliefd aan bij de herinnering aan die mooie begintijd!