Ook Kerst voor Pavel, dinsdag 31 december, deel 12.
Het is oudjaarsdag. De eerste keer oud en nieuw die Aleksei en ik samen vieren. Dat geldt ook voor Nina en Michel. Sinds kort hebben we Pavel in huis, dat is ook voor het eerst.
Als we Pavel op de afgesproken tijd gaan wekken, is hij al wakker. En opgewonden.
“Wat is er, Pavel?” vraagt Aleksei.
“Drie keer raden.” zegt Pavel, terwijl hij naar zijn broek kijkt.
Ik begin een vermoeden te krijgen. “Je bent klaargekomen?”
“Ja” straalt Pavel.
“Zie je wel, ook dat werkt nog goed. Vertrouwen, Pavel, vertrouwen.”
“Na het bezoek aan Jelmar heb ik dat ook. Ik ben blij!”
Wij zijn ook blij.
Nu nog douchen. “Zullen we het op de gewone manier doen? Of wil je het op de Jelmar-manier proberen?” vraagt Aleksei.
“Nou, dat leren laat ik aan het revalidatiecentrum over. Ik moet het ook niet verkeerd leren!”
“Daar heb je gelijk in. Als je dat net als Jelmar kunt leren ben je weer zelfstandig. Hoewel, dit waterballet met zijn drieën heeft ook wat!” reageert Aleksei.
Vanavond komt ook de familie van Aleksei bij ons oud en nieuw vieren. Dat is zowel voor Aleksei als voor Pavel leuker en zeker ook voor zijn ouders en zussen. We zijn dus met 11 personen, daar moet ook voor gekookt worden. Iedereen levert een bijdrage, hebben we afgesproken. We eten vanavond dus een mengeling van Nederlandse, wat Franse en ook Oekraïense gerechten.
De ochtend en de middag gebruiken we om en om de keuken om ons aandeel voor te bereiden. Tatjana kookt ook de nodige dingen in de pastorie.
We hebben afgesproken dat Tatjana, Petr en de meiden er rond half zes zullen zijn. Met 11 personen in de keuken eten is wat ingewikkeld, dus eten we in de kamer. Erik heeft een grote tafel langs de muur gezet waar alle klaargemaakte lekkernijen op uitgestald kunnen worden.
’s Middags gaan Aleksei, Pavel en ik inventariseren waar Pavel met zijn schoolwerk ongeveer zit, zodat we in kunnen schatten in welke klas hij zou kunnen aansluiten. Ook nu weer blijkt dat de middelbare scholen in Oekraïne best wel op een gelijk niveau zitten als de Nederlandse middelbare scholen. Wat vakken betreft zijn er wel verschillen. Zo is Engels het eerste jaar geen verplicht standaardvak op school. En je gaat in Oekraïne wat later naar de middelbare school.
Zo pratend vraagt Pavel ons: “Wat denken jullie: zal ik in Nederland blijven voor een langere tijd?”
“Als ik zo hoor hoe het met dat revalidatiecentrum bij jullie zit denk ik dat dit wel het beste zal zijn” antwoord ik. “Als dat zou moeten, hoe zou jij dat dan vinden?”
“Bij jullie is het hartstikke gezellig. Ook al mis is mijn ouders en mijn zusje, ik voel me hier wel gelukkig, zoals ik eerder heb gezegd. Ik kijk alleen een beetje op tegen een nieuwe klas met klasgenoten die ik niet begrijp.”
“Als je hier blijft gaan wij daar heel snel wat aan doen. En misschien is er wel een heel leuk meisje in jouw klas die net als Almar bij mij heeft gedaan, jou gaat helpen. Je ziet wat daar van kan komen!”
“Daar moet ik wel heel veel geluk voor hebben. Wie ziet mij in mijn rolstoel nou zitten?” voegt Pavel toe.
“Iedereen ziet jou zitten, Pavel, ook in je rolstoel. Echt, je bent een leuke jongen. Zo heb ik je leren kennen. Als ik Aleksei niet had en je zou homo zijn, dan zou ik je meer dan zien zitten. Je bent leuk.”
“Dank je wel, Almar, ik hoop dat ze me komend jaar ook gaan zien staan!” reageert Pavel met een beetje hoop in zijn stem.
Daarna gaan we met zijn drieën een spelletje doen.
Om half zes komen Petr, Tatjana en de meiden en wordt het nog gezelliger. We hebben eerder besloten een soort spel te spelen en ondertussen te eten. Iedereen krijgt om de beurt een opdrachtje en na elk opdrachtje komt er een hapje. Iedereen heeft twee opdrachtjes voor een ander bedacht. We hadden in Parijs al lootjes getrokken, met voor iedereen twee namen.
Het blijkt dat iedereen leuke opdrachten heeft bedacht. Daardoor hebben we een leuke en ook lekkere oudjaarsavond. Het is lastig te bepalen wat de leukste opdracht was. Eigenlijk was iedere opdracht leuk.
De avond loopt zo lekker door. Als het tegen 12 uur is, alle hapjes opgegeten zijn en alle opdrachten gedaan, wordt het rustig. Het is best wel een bijzonder moment. Een jaar geleden hebben we oud en nieuw met zijn vieren gevierd. Daarna zijn eerst Aleksei en zijn ouders en zussen op ons pad gekomen. En als klap op de vuurpijl zijn we in Zuid-Frankrijk tegen Michel aangelopen.
Wij horen nu allemaal op de één of andere manier bij elkaar.
Als apotheose kwam Pavel uit de lucht gevallen. Allemaal zijn ze inmiddels belangrijk voor ons geworden.
Als het twaalf uur is en iedereen elkaar omhelst heeft, of soms heftig gezoend, verwoordt Erik onze gedachten.
“Eén jaar geleden waren Peter, Erik, Almar en Nina met ons vieren. Nu zijn we met zijn elven. Almar heeft nu zijn Aleksei. Nina heeft haar Michel. Bij Aleksei horen zijn ouders en zijn zussen. Bij Michel horen zijn vader, zijn grootouders, zijn moeder, haar vriendin en haar ouders. Die zijn hier niet. Ze horen er wel bij.
Dat waren allemaal geschenken uit de hemel, om het zo maar te noemen.
Als bekroning kregen we ons laatste geschenk uit de hemel: Pavel. Pavel, omdat ik Nederlands spreek versta je het nu nog niet. Maar Aleksei en Almar zullen het straks voor je vertalen. Pavel, wij zijn blij en trots dat je op ons pad bent gekomen. Je bent een prima joch, je het ons aller hart gestolen. Dat je in een rolstoel zit maakt ons helemaal niet uit. Jij bent voor ons Pavel. Onze Pavel. En wij geloven en hopen met jou dat je het komende jaar wellicht die rolstoel niet meer nodig hebt. Je bent hier welkom, we zullen je steunen door dik en dun. Dat geldt voor iedereen die hier is. Volgende week gaan wij kijken wat Nederlandse revalidatie voor jou kan betekenen En je zult naar school gaan en je zult alle hulp hebben die je nodig hebt. Eind 2025 zullen we de balans opmaken. Ik heb er alle vertrouwen in dat die er voor ons allemaal goed uit zal zien. Dus ook voor jou. Pavel: wij houden van jou.”
Daarna schenkt Erik voor iedereen een glas bubbels in. Bubbels zonder alcohol, het gaat niet om die alcohol. Het gaat om het feestelijke gebaar. We toasten allemaal op elkaar.
Als Aleksei met Pavel en ik bij elkaar zitten en Aleksei vertaalt wat Erik zojuist heeft verteld en wij nogmaals aan Pavel aangeven hoe veel wij om hem geven vallen we elkaar in de armen. Pavel is voor ons in die paar dagen heel belangrijk geworden. Ook al staat hij buiten onze relatie, hij maakt voor ons gevoel onze relatie iets completer. Wij houden alle twee van Pavel, op onze manier.
Pavel verwoordt dat treffend:
“Z toboyu ya znayshov novyy dim u bezpechniy krayini z maybutnim. YA spodivayusya, shcho z·hodom zmozhu vnesty te, shcho ya tut navchusya, u svoyu krayinu. Khloptsi: YA vas lyublyu. I vid usikh chudovykh lyudey tut!”
“Ik heb bij jullie een nieuw thuis gevonden in een veilig land met toekomst. Ik hoop dat ik wat ik hier ga leren ten zijner tijd als bijdrage aan mijn land kan gaan geven. Jongens: ik houd van jullie. En van alle lieve mensen hier!”