Een verhaal van Lucky Eye
Disclaimer:
Dit verhaal is niet gebaseerd op feiten. Elke overeenkomst met gebeurtenissen, personen, plaatsen en tijden berust dan ook op toeval.
MORGENSTER
Hoofdstuk 23
Diverse gevoelens overvielen Max tegelijkertijd op het moment dat Richard zijn verklaring aflegde. Enerzijds was er, hoe vreemd het wellicht ook klonk, een soort van blijdschap. Het was volgens hem, hij kon er naast zitten want hij had zo ontzettend veel met de jongen gepraat, de allereerste keer dat Richard iets heel persoonlijks over hem zelf gezegd had. Iets dat alleen van hem was. Meestal waren de gesprekken gegaan over wat er bij hem thuis was gebeurd aan ellende. Situaties waar hij en Stan midden in hadden gezeten. Maar dit keer kwam het van diep van binnen bij Richard. Aan de andere kant was er ook zoiets als verbazing want hoe kwam de jongen erbij dat dat een reden zou kunnen zijn om hem op straat te zetten? En dan waren er ook nog verwondering en teleurstelling. Waren hij en Edith niet duidelijk genoeg geweest? Hadden ze niet goed genoeg benadrukt dat ze vooral open waren? Maar … hij wist ook dat hij nu voorzichtig zou moeten zijn met een antwoord. Richard mocht absoluut niet het gevoel krijgen dat hij iets fout had gedaan. Dat zou hem kunnen afschrikken, als het ware. Zijn woorden heel zorgvuldig kiezen was dan ook geboden. 'Oh. En denk je dat wij je daarom het huis uit zouden sturen?'
'Zou toch kunnen.' Richard boog zijn hoofd en keek naar zijn handen.
Met wie rekende de jongen? Op grond waarvan, van welke ervaring dacht hij dat zoiets mogelijk was? 'Richard, wil je me aankijken alsjeblieft?' Max zag hoe Richard zijn hoofd ophief en hem aankeek. 'Dank je. Dit praat beter zo. Ik kan me je twijfel en angst voorstellen. Je bent heel anders opgevoed dan dat Edith en ik onze kinderen hebben gedaan.'
'Als hij het geweten zou hebben, zou hij me echt doodgeslagen hebben. Altijd maar weer dat eeuwige gepreek over een man moeten worden. Hij noemde me na dat debacle met dat verdomde Canadian Football van hem een mietje! Als hij het geweten had dan … '
'Wij zijn anders, Richard. Wij zijn niet jouw …' met moeite wist hij te voorkomen dat hij het woord zou gebruiken dat de jongens nooit gebruikten. 'Wij zijn anders dan hij, Richard! Wij houden van jou en van Stan en het maakt voor ons helemaal niet uit dat jullie niet onze eigen kinderen zijn. Wat zeg ik? Jullie zijn onze eigen kinderen wel! We hebben op onze oude dag twee prachtige nieuwe zoons gekregen en noemen hen onze kinderen omdat wij van hen houden! Hoor je me, Richard! Wij houden van jullie!'
Richard zag de tranen die bij Max over zijn gezicht liepen en begon zelf ook te huilen. Te huilen omdat hij Max verdrietig had gemaakt.
'En ga je nou niet schuldig voelen omdat ik aan het huilen ben! Laat dat, Richard! Ik weet inmiddels precies hoe jij je voelt nu. Je voelt je schuldig. Laat dat!'
'Maa… '
'Nee, ik huil omdat ik ontroerd ben. Niet omdat jij me aan het janken hebt gemaakt. Het is niet jouw schuld! Zoek niet steeds de schuld voor van alles en nog wat bij jezelf! Ik weet dat het de overlevingsstrategie is die jij je hebt moeten aanleren maar het is niet waar! Steeds als er bij jou thuis iets fout ging zocht jij de schuld bij jezelf om scherp te blijven, om ervoor te zorgen dat het niet opnieuw fout zou kunnen gaan maar het is niet waar! Je hebt niet aan alles schuld! En zeker niet aan dat gejank van mij!' Max haalde zijn zakdoek te voorschijn, droogde zijn ogen en snoot luidruchtig zijn neus.
'Maar waarom huil je dan?'
'Omdat liefde er soms voor zorgt dat je moet huilen. Ik houd van jou en vind het vreselijk dat jij je zo rot voelt op dit moment. Je omschrijving van lopen op flinterdun ijs en het koude, donkere water dat aan je trekt, gaf me kippenvel. Daarom huil ik, Richard. Liefde maakt dat je je betrokken voelt bij iemand en dat voel ik me dus ook bij jou. Liefde is prachtig maar tegelijkertijd maakt het je ook zo vreselijk gevoelig.'
Richard knikte. Hij wist er alles van. Het verscheurde je.
'Je begrijpt wat ik bedoel?'
Opnieuw knikte Richard.
'Dan zul je je waarschijnlijk ook heel goed kunnen voorstellen dat ik doorvraag want ik kan me niet voorstellen dat het feit dat jij op jongens valt jouw geheim is. Of je gehele geheim is. Edith en ik hebben je verteld over onze kleinzoon Marc. Hij is ook homo. Net als jij dus. En we hebben je verteld dat hij, toen hij bij ons woonde, zijn coming out had. Dat wij die, onbewust van wat er precies speelde, uitgelokt hebben omdat we voelden dat hij met iets zat en er bij hem op aangedrongen hebben open naar ons toe te zijn. We hebben toen geen druk gezet. Alleen maar aangeboden dat wij een luisterend oor konden bieden als hij met iets zat. We wisten ook niet dat het zoiets was. Wisten wij veel? We zagen alleen maar dat hij niet goed in zijn vel zat. Dat hij niet zichzelf was. Natuurlijk is jouw situatie anders. Heel anders. Maar toch … toch had je kunnen weten dat wij jou en Stan daarvoor nooit de deur zouden wijzen.'
'Ik weet het. Er is meer … maar … ' Weer boog Richard zijn hoofd. Kon hij het werkelijk vertellen? Zouden ze Stan en hem niet alsnog op straat zetten? 'Maar wat als het nou iets is dat jullie niet kunnen tolereren?'
'Richard, wij houden van jou en Stan. Ik heb niet een van mijn kinderen ooit de deur gewezen. En geloof me ze hebben het, vooral de jongens, soms behoorlijk bont gemaakt. En ik zal dat ook nu niet doen. Nooit zal ik dat doen! Mijn kinderen, moeten zich hier thuis kunnen voelen en dat betekent dat Edith en ik kunnen schuiven. Inschuiven. Ruimte kunnen maken ook als onze kinderen, kleinkinderen, jij en Stan, Nancy en Nathan, onze vrienden heel anders zijn dan wij. Maar … geloof me … ik heb het idee dat wij bij dat wat jou dwars zit helemaal niet zo veel ruimte hoeven te maken. Weet je zeker dat je niet wilt weten hoe ver het onderzoek inmiddels gevorderd is?' probeerde hij opnieuw.
'Ook dat weet ik niet. Het voelde goed om pas aan het eind de totaaloplossing aangeboden te krijgen maar … ik weet helemaal niets zeker meer.' Hij legde zijn handen op zijn hoofd en verborg zijn gezicht achter zijn armen. 'Niets weet ik meer!'
'Een goed punt om verder te gaan, lijkt me. Als je koffiemok helemaal leeg is, kun je er weer nieuwe koffie ingieten.'
Richard liet zijn armen zakken. Ja. Dat was een mooie opmerking. Al die jaren lang had hij helemaal vol gezeten van dat ene. Dat ene dat niet goed was. Dat niet kon. Dat niet mocht. Vol tot aan de rand. Zo vol dat het dreigde over te stromen en hem te verdrinken. 'Ik … ik zal het vertellen. Nee, ik wil het vertellen. Het is goed … ook al is het heel erg moeilijk om te vertellen … dat ik het eindelijk aan iemand vertel. Maar … niet alleen aan jou. Edith moet er bij zijn en Nancy ook. En ook Jocelyn, lijkt me.'
'Goed. Ik kan me jouw keuze heel goed voorstellen. Je hoeft het zo maar één keer te vertellen en voor iedereen is het dan ook meteen duidelijk.'
Richard knikte. Max begreep het zoals altijd meteen goed. Niet een doorvertellen van een verhaal dat hij gedaan had aan Max maar alles uit de eerste hand. Niet dat het makkelijk zou zijn. Vier mensen die naar je luisterden was wellicht moeilijker dan één. Maar toch … toch was het het beste om te doen. Nou ja … wist hij veel.
'Okè,' smeedde Max het ijzer toen het heet was en gaf hij Richard geen kans om zich alsnog te bedenken, 'dan gaan we nu meteen iets regelen.'
'Maa… '
'Nee, niets maar. Geen bedenkingen, geen uitstel meer,' zei hij met een glimlach op zijn gezicht en een knipoog naar Richard. 'Als jij je gaat douchen en aankleden, dan zorg ik ervoor dat Nancy en Nathan hierheen komen. Nathan en Stan gaan dan naar de bioscoop maar houd er wel rekening mee dat ze dan een actiefilm uitkiezen om te kijken.'
Richard moest ondanks alle ellende die hij nog steeds voelde lachen.
'En wij eten dan dadelijk pizza uit de oven.'
'Maa… ' probeerde Richard nog een keer.
'Niets te maren, jongen. Je hebt een enorme stap voorwaarts gezet en die gaan we nu niet meer blokkeren. Nergens mee. Mee eens?'
'Ja,' zei Richard, zij het met de nodige aarzeling diep van binnen maar er toch van overtuigd dat het goed was om nu door te pakken.
* * *
Drie kwartier later zaten ze met z'n vijven in de studeerkamer van Max. Richard en Nancy op de bank ieder in een hoek en de Drummonds en Jocelyn Harper in fauteuils tegenover hen. Edith had de pizza's in stukken gesneden en opgediend en ze hadden afgesproken die eerst te zullen opeten. "Eerst eten en dan praten", zo had ze gezegd. Richard was als laatste klaar met het eten. Hij had heel erg lang zitten treuzelen steeds. Hij voelde zich absoluut niet op zijn gemak. Hij vroeg zich af of zijn besluit om dit te willen bespreken wel zo'n goed idee was geweest. Het leek alsof hij voor het eerst in zijn leven echt bang was. Thuis was hij dat ook wel vaak geweest maar … dat was toch anders geweest. Het voelde nu als een vreemd, onwerkelijk gevoel waarmee hij zich geen raad wist. Terwijl hij zijn laatste happen nam, informeerde Max de dames over dat wat Richard die middag met hem besproken had. Ook gaf hij heel duidelijk zijn eigen gevoelens weer. Dat hij, ook namens Edith, gezegd had dat de jongens hun kinderen waren.
'Je had het niet mooier, niet beter kunnen zeggen, lieve Max,' beaamde ze de woorden van haar man volledig.
'En nu, nu gaan we verder,' zo zei Max toen ook Richard klaar was met eten, de borden weggezet waren op zijn bureau en de koffie was ingeschonken. 'Verder na een onderbreking omdat Richard graag wilde dat jullie er bij zouden zijn als hij verder zou gaan,' zei hij met een knikje van zijn hoofd in de richting van de dames.
'Ik breek even in,' voorkwam Jocelyn dat of Max verder zou gaan met een inleiding of dat Richard zou gaan beginnen met zijn verhaal. 'Ik ben heel blij dat Richard vanmiddag eindelijk iets wat heel belangrijk is voor hem heeft laten zien aan Max en dat hij dat nu via Max ook met ons heeft gedeeld. Heel belangrijk. Heel moeilijk ook en ik begrijp dat wat nu komen gaat mogelijk nog moeilijker voor hem is om te vertellen. Praten is belangrijk. Gehoord worden ook. Dit is niet een therapeutische sessie. Laten wij ons als toehoorders, als het kan, onthouden van commentaar tot Richard klaar is met praten. En ik weet het … als er emoties mee gaan spelen … is dat heel erg moeilijk. Laat je dan gewoon gaan. Laat mijn woorden dan voor wat ze zijn, woorden en niet meer dan dat. Mijn rol is dezelfde als die van jullie: een vriend van Richard.' Even viel ze stil om daarna toch nog het een en ander toe te voegen. 'En als er vragen opkomen als Richard aan het vertellen is … dan … nou ja … stel ze gewoon want ik denk dat het voor hem belangrijk is dat wij goed snappen wat hij ons duidelijk wil maken. Hoewel ik hier dus niet ben als therapeut en ik ook niet gebombardeerd wil worden tot gespreksleider ben ik wel van plan om op de rem te trappen als dat nodig is. Als ik van mening ben dat het gesprek een verkeerde kant op gaat, of als ik merk dat wij onszelf verliezen in het gesprek door emoties of iets anders, geef ik dat aan en vraag ik jullie om even een adempauze te nemen. Jullie kennen allemaal het hulpmiddel van het ademanker en daar zal ik jullie dan aan herinneren.'
'Dus eigenlijk zijn er gewoon geen regels,' vatte Nancy samen wat zij ervan had begrepen.
'Gelukkig heb jij veel minder woorden nodig dan ik, Nancy,' antwoordde Jocelyn glimlachend.
'Oké, dan ga ik beginnen. Bedankt dat jullie er allemaal zijn. Met elkaar hier is het gewoon gemakkelijker,' begon Richard. 'Ik zou alles aan Edith en Max kunnen vertellen maar dan moet ik het later nog een keer of wat gaan vertellen en …nou ja … Ja. Ik ben in de war. Ik voel me enorm beroerd en weet nie… '
'Stop dan even, Richard, dan haal ik iets voor je op,' zei Edith en kwam meteen in de benen.
'Gebruik je ademanker, Richard,' stelde Jocelyn voor. 'Je weet uit onze eerdere gesprekken hoe dat werkt en hoe dat vaak helpt. Het zorgt ervoor dat je erbij kunt blijven.'
Heel bewust concentreerde Richard zich op zijn ademhaling en voelde al snel dat hij rustiger werd. Toen Edith terug was kreeg hij een glas water van haar en hij wist dat ze er iets in gedruppeld had. Iets dat hij ook de eerste avond hier van haar gekregen had en ook later vaak als zij het nodig achtte. 'Dank je.' Hij nam een paar kleine slokjes en hield het glas daarna in zijn hand. 'Dit helpt echt,' zo zei hij tegen Nancy. 'Het maakt me rustiger en … dat heb ik nodig.' Hij zuchtte. 'Het verhaal van Stan en mij is nog niet uit. Niet na alles wat ik jullie tot nu toe verteld heb. Er is meer te vertellen nog. Ik heb al heel veel verteld. Jullie weten al heel veel van mij en … zo langzamerhand ben ik zelf de draad kwijt. Ik weet niet meer precies wat ik wel of wat ik niet gezegd heb. En als ik ga praten kan het zijn dat er dingen voorbij komen die ik al gezegd heb, die jullie al weten. Neem het me alsjeblieft niet kwalijk als ik me weer eens zelf herhaal.'
'Je moet het vertellen zoals jij wilt,' gaf Nancy haar mening weer, 'zoals goed voor jou is, Richard. Dus maal alsjeblieft niet om dingen die je als eens verteld hebt. Doe het zoals het voor jou goed is.'
'Dank je, Nancy.' Hij pakte haar hand en kneep erin.
'Dit wat ik nu wil gaan vertellen is wel het allermoeilijkste voor mij om te vertellen ooit. Max heeft me overtuigd van de liefde die jullie voor Stan en mij voelen maar toch … toch blijft het een moeilijk onderwerp. Ik denk dat er mensen zat zijn die het zouden afwijzen en veroordelen en dat op heel verschillende gronden. Ik weet dat jullie niet oordelen, dat jullie houden van, van Stan en mij houden en dat voelt ontzettend goed. Zo ontzettend goed dat ik zo weer zou kunnen gaan huilen omdat ik dat niet ken. Nooit hebben ze van Stan of mij gehouden. Er was altijd alleen maar geschreeuw, geruzie, gedonder in de glazen. Altijd en eeuwig hetzelfde liedje. Liefde? Dat kenden ze niet. Misschien naar elkaar toe maar daar zagen we ook helemaal niets van. Ik … nee … laten we het niet over hen hebben. Elk woord over hen gesproken is zonde van de tijd.'
'Maar, als je het nodig hebt blijf dan wel over hen praten, Richard,' vulde Jocelyn aan. 'Ze zijn er nog steeds. Nog steeds in jouw gedachten aanwezig. Onderdruk dat niet. Praat erover.'
Richard herpakte zich. Hij nam nog een slokje uit het hem gegeven glas. De zo-even opgekomen emoties liet hij weer bezinken. Hij wilde het niet. Hij wilde het niet over hen hebben. 'Ja. Dat zal ik doen en je weet dat ik dat ook doe. Ik val je vaak genoeg daarmee lastig en ik weet dat jij dat niet zo ervaart maar nu verder. Ik zal teruggaan naar het begin.' Hij begon te vertellen dat hij niet precies wist wanneer het was dat hij Stan naar boven haalde om in de kamer tegenover de zijne te gaan slapen. 'Hij kon traplopen omdat ik hem dat geleerd had. Als zij niet thuis waren oefende ik dat met hem. Het was het meest veilig als hij zelf naar boven zou kunnen gaan om zich te verbergen voor hen als het weer eens bal was.' Ook vertelde hij dat Stan toen hij bij hen thuiskwam in het begin niet kon lopen. Of niet wilde lopen. Hij had nooit geweten wat het precies was. 'Ik heb hem dat ook geleerd. Kon hem niet tillen ook. Hij was te zwaar voor me. Stan boven laten slapen was ook een stuk veiliger want ze kwamen er haast nooit. Te veel moeite waarschijnlijk,' snoof hij. 'Alleen de huishoudster kwam er één keer in de week. Maar niet meer toen ik naar high school ging. Toen moest ik de boel zelf schoonhouden van hen.' Hij ging verder over de nachtmerries. 'Jullie weten dat wij ze beiden hebben. Jullie,' richtte hij zich tot Edith en Max, 'zijn er wakker van geworden in de eerste weken. Stan heeft mij nooit kunnen vertellen waarover hij droomt. Zodra hij wakker wordt is het weg bij hem. En gelukkig maar. Het zou er alleen maar toe leiden dat hij ook overdag met allerlei rottige gedachten zou rondlopen. Gelukkig gaat het hier steeds beter. De nachtmerries zijn er nog af en toe maar volgens mij wordt het bij ons beiden minder. Stan sliep dus boven en vaak gebeurde het dat als hij 's nachts wakker werd van zo'n droom hij ook in zijn bed geplast had. Ik heb het Max eerder verteld zodat het nieuwe matras in elk geval niet beschadigd zou raken als het hem weer overkwam . Als het gebeurd was riep hij mij. Ik slaap altijd heel licht en ging dan ook altijd meteen naar hem toe als ik hem hoorde. Toen hij klein was hielp ik hem met douchen, trok ik hem iets droogs aan en legde hem dan in mijn bed. Ik haalde dan zijn bed af en legde het natte beddengoed beneden in het washok neer zodat het de volgende dag gewassen kon worden. Als hij bij mij lag, bleef hij rustig. De volgende ochtend wist hij helemaal niet dat hij naar gedroomd had en vroeg hij zich verbaasd af hoe het kwam dat hij bij mij in bed lag.' Tal van voorbeelden over onrustige nachten volgden. Ruzies over weer een lading nat beddengoed en dat zij niet van plan was die rommel steeds te moeten opruimen. 'Terwijl zij het niet eens opruimde! Geplaag aan tafel van hem tegenover Stan. Opnieuw ruzie als ik me er dan tegenaan bemoeide. Voor het incident op school waar ik had geprobeerd de situatie thuis bespreekbaar te maken volgde er dan steevast een pak slag voor mij als straf. Daarna niet meer. Ik heb jongens altijd leuk gevonden. Leuker dan meisjes. Ik vind ze gewoon leuker om te zien. Meisjes zijn vaak aardiger, dat wel. Ze hebben ook vaak een beter inlevingsvermogen dan jongens. Jongens doen zich stoer voor omdat dat nou eenmaal van ze gevraagd, geëist wordt. Het hoort bij het rollenpatroon. Hij moest er ook niets van hebben dat ik zat te huilen als ik mij bezeerd had of zoiets. Ik moest me als een man gedragen, werd er dan naar me geschreeuwd, en ik kreeg een pets om mijn oren op de koop toe. Moeilijk natuurlijk om te weten dat je anders bent. Ik was anders en wist honderd procent zeker dat hij … dat hij me erom zou verafschuwen. Nou hoefde ik niets van hem. Dat niet. Ik hoefde zijn goedkeuring of zo niet maar toch … ik wist dat hij homo's haatte. Hoorde vaak genoeg zijn opmerkingen, aan tafel of als hij televisie keek, over homo's en wat ze met hen zouden moeten doen. Dus … ik was gewaarschuwd. Ik wist dat ik er nooit iets mee zou kunnen doen want dan … dan zou mijn leven gewoon gevaar lopen. Of … die angst was er bij mij in elk geval. En … ik weet echt niet of het reëel was die angst. Ik had hem tenslotte nog nooit iemand iets zien doen. Nou ja … behalve ons dan.'
'Nu onderbreek ik het even, Richard. Jij bent iemand die ik al vaker heb gezegd dat je niet hoeft te twijfelen aan je gevoel, je gevoelens. Jouw angst was heel voorstelbaar. Twijfel daar niet aan. Hij was al gewelddadig tegenover jou en Stan om de meest gewone dingen. En dus was die bepaalde angst van jou gebaseerd op feiten. En dus werkelijk.'
Richard knikte. Hij was blij met Jocelyns toevoeging. Het sterkte hem. Hij gaf aan dat het in het begin van zijn puberteit heel moeilijk was geweest om er niets mee te doen. Dat er iemand was geweest op wie hij verliefd was geweest en dat het wederzijds was. Er was echter nooit iets gebeurd. Hij had het niet aangedurfd vanwege de angst voor ontdekking. 'Stom gezegd wellicht, maar gelukkig voor mij verhuisde de jongen en ging die verliefdheid over. Jarenlang ging het goed. Ik wist me te beheersen. Af en toe keek ik op internet naar de site van BelAmi. Ik had een computer op mijn kamer omdat dat voor school nodig was. Het waren korte filmpjes die ik keek want ik wilde niet dat Stan zou merken wat ik deed. En bovendien … had ik altijd iets dubbels met porno. Het voelde voor mij niet goed.' In de ogen van Nancy zag hij onbegrip en hij lichtte zijn opmerking toe. 'Porno. Dat bedoel ik. Het is niet … niet hetzelfde als liefde. Het gaat om de seks en voor mij … voor mij moest er ook iets anders zijn. Iets met meerwaarde. Liefde is heel iets anders dan seks toch?'
Nancy kon niet anders dan daarmee instemmen. 'Ja, daarin heb je gelijk.'
'En dus probeerde ik het later niet meer te doen. Niet meer naar die site te kijken. Ook omdat ik bang was dat zij het toch op de een of andere manier, ook al kwamen ze nooit boven, zouden ontdekken. Misschien zou het zoveel invloed op me hebben dat ik me anders zou gaan gedragen. Ik weet allemaal niet meer wat ik toen dacht. Bovendien trok Stan naarmate hij ouder werd steeds meer naar mij toe. We deden steeds meer dingen samen. Konden ook heel goed met elkaar opschieten. Ruzie hadden we nooit. Gewoon ook omdat we een gezamenlijk front vormden, zo denk ik. We hadden een band omdat … Nou ja … ik denk dat het duidelijk is. Toch?'
De vraag was reden voor Max om iets van zich te laten horen. 'Ja. Dat is het, Richard. Een stuk gedeelde smart zorgt voor verbroedering, zo denk ik.'
Tot de volgende keer…
Reacties zijn van harte welkom op de site waar dit verhaal legaal geplaatst is maar ook via mijn e-mailadres: lucky_eye2@yahoo.co.uk
©Lucky Eye, juni 2017
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de houder van het auteursrecht.