Een verhaal van Lucky Eye
Disclaimer:
Dit verhaal is niet gebaseerd op feiten. Elke overeenkomst met gebeurtenissen, personen, plaatsen en tijden berust dan ook op toeval.
MORGENSTER
Hoofdstuk 9
'Richard? Richard?'
Even was de jongen verzonken geweest in gedachten. 'Sorry. Ik was er eventjes niet. Wat vroeg u? Euh … je?'
'Ik wil graag even met je terug naar een eerder moment in ons gesprek. Ik vroeg je toen of je ooit eerder met iemand had gesproken over je thuissituatie.'
'Ja. Met een lerares op de elementary school. Zij heeft mij zelfverdediging geleerd.'
'Hoe kwam het dat je met haar ging praten?'
Richard vertelde dat op een gegeven moment tijdens een van de trainingen de jas van zijn judopak open gegleden was en dat zij blauwe plekken had gezien. Na de training had zij hem er, onder vier ogen, naar gevraagd. 'Ik kon niet liegen. Niet tegen haar. Zij is altijd goed voor mij geweest. Eerst weigerde ik nog te praten en rende ik weg. De les erna deed zij of er niets aan de hand was. Deed gewoon haar ding en liet me met rust. Maar voor mij voelde het niet goed. Na de les vroeg ik of ik met haar mocht praten.'
'Hoe oud was je toen?'
'Het was volgens mij het laatste jaar van de elementary school. Ik was dus elf of twaalf.'
'Je was al jong zelfstandig en maakt op mij de indruk dat je ook al jong vooruit kon kijken. Ik bedoel daarmee dat je consequenties wist in te schatten. Snap je wat ik bedoel?'
'Ja.'
'Had je erover nagedacht wat er zou kunnen gebeuren als jij met iemand over thuis ging praten? Met je lerares?'
'Ja. Het maakte me niet uit. Ik hoopte alleen maar dat er een eind zou komen aan de el… ' Op dat moment brak Richard. Hij begon te snikken en daarna onbedaarlijk te huilen.
Edith was heel snel bij hem, sloeg voorzichtig een arm om hem heen en trok hem tegen zich aan. Ze wist maar al te goed dat het hem lichamelijk pijn zou doen maar hier moest troost geboden worden. 'Huil maar, Richard. Laat je tranen komen. Huil alle ellende er maar uit. Laat het een opluchting voor je zijn.' Ze streelde over de rug van deze jongen die in zijn gedragingen zijn hele leven eigenlijk al een volwassene was geweest. Die nooit de mogelijkheid had gehad om kind te zijn. Ze verbeet haar eigen tranen omdat die nu niet mochten komen. Die zou ze later plengen als ze alleen of samen met Max was. Tenminste … dat was haar voornemen. Nu moest ze er zijn voor Richard en zijn broer die zij en Max nog niet kenden maar die een heel belangrijke rol in Richards leven speelde. 'Gaat het weer een beetje?' vroeg ze, toen ze merkte dat Richard wat rustiger was geworden.
'Ja. Dank je. Ik stel me aan.'
'Richard, laat me je één ding duidelijk maken,' Max was opgestaan en liep heen en weer voor de schuifpui, 'hier is absoluut geen sprake van aanstellen. Jouw leven is, zoals je zojuist zelf wilde zeggen, één grote ellende geweest! Je hebt nooit het leven van een kind kunnen leiden. Een leven waar jij als kind recht op had! Ze hebben je verwaarloosd! Je de zorg die je nodig had onthouden! En jij hebt de zorg voor je broertje op je genomen! De zorg die zij Stan hadden moeten geven en waar ze jou niet mee hadden mogen belasten! Nooit!'
'Je hebt gelijk,' zei Richard en hij veegde met de rug van zijn hand de tranen uit zijn ogen. 'Daarom wilde ik ook praten met Beatrice. Mijn lerares. Op dat moment wilde ik dat er een eind aankwam, maar dat gebeurde dus niet. Ze luisterde heel erg goed naar me. Was inlevend en troostte me toen ik moest huilen. Ze beloofde me dat ze er werk van zou maken. En dat deed ze ook. Uiteindelijk praatte ze erover met de directeur.' Richard liet een stilte vallen. Een pauze die waarschijnlijk iets te lang duurde voor zijn gesprekspartners want al heel snel reageerde Edith.
'En er gebeurde niets?'
'Er gebeurde wel iets maar niet dat waar ik op gehoopt had. Ik weet niet meer welke dag het precies was maar toen ik op school kwam schoot Beatrice me meteen aan. Ze zei me dat het niet goed was gegaan. Dat de directeur er niets van had willen weten. En ook vertelde ze dat ze helaas niets meer voor mij kon doen omdat ze zou worden ontslagen.'
Max zag dat Richard verder wilde gaan maar onderbrak hem met: 'Hoe voelde dat voor jou?'
'Even voelde ik kippenvel. Overal. Even voelde ik me helemaal alleen op de wereld maar … Ik ben iemand die altijd plannen maakt. Altijd. En ook reserveplannen. Lukt het ene niet dan ga ik over op het volgende.'
'En jij had een plan B.'
Richard knikte en ging verder met vertellen. 'De directeur wilde het niet geloven. Hij had na het verhaal van Beatrice meteen contact gezocht met he… '
'De stomkop!' brieste Max hevig verhit. 'Zoiets mag niet! Mag nooit! Hij had een onafhankelijk persoon opdracht moeten geven om een onderzoek in te stellen in plaats van je ouders te benaderen!'
'Daar waar ik woon geldt het ons-kent-ons nog erg sterk. De directeur kende hem als leraar en ook als lid van de community council en dus was dat wat mijn lerares hem vertelde gewoon niet mogelijk. Ik werd neergezet als een leugenaar en dat voelde verrekte rot.'
'Het is vast meer dan dat geweest, Richard,' zei Edith met een van tranen doortrokken stem. Het lukte haar niet langer zich goed te houden.
'Het spijt me dat ik je opnieuw aan het huilen maak, Edith,' verontschuldigde hij zich.
'Nee, niet doen. Niet nodig.'
'Maar inderdaad … het was meer dan me rot voelen. Op dat moment begreep ik heel erg duidelijk dat ik er alleen voor stond. Had ik eindelijk hulp gezocht bij een volwassene en kreeg ik de kous op de kop. Ik moest bij de directeur komen en hij maakte me uit voor leugenaar. Zoiets zou mijn … zou hij, die hij kende nooit doen. Ik maakte hen te schande door mijn slechte praatjes. Hij belde hem. En even later kwam hij me op halen. Toen ik de kamer van de directeur met hem verliet, zat Stan op de gang te wachten. Ik had Stan eerder al verteld dat ik met Beatrice gepraat had in de hoop dat het ons zou helpen. Ik weet niet of hij het begreep maar dat deed er ook niet toe. Stan begreep niet waarom hij ons kwam halen. Achter in de auto zaten we naast elkaar en ik fluisterde Stan in zijn oor dat het niet gelukt was. Stan begon meteen te trillen en te snikken. Hij woest. Schelden en tieren. Wie ik wel niet dacht dat ik was dat ik zo over hem durfde te praten met vreemden. Thuisgekomen wilde ik Stan mee naar boven nemen maar hij hield me tegen. Stan moest grasmaaien, het was een woensdag dus. Ik rende naar boven en wist wat ik moest doen omdat ik voorbereid was. Beatrice had me geholpen met mijn plan-B, met me geoefend en dat reserveplan had ik al honderden malen doorgenomen. Ik was voorbereid. Ik dook onder mijn bed en haalde dat wat ik nodig had tevoorschijn. Op het bed zittend wachtte ik af tot het weer verkeerd zou gaan want dat het verkeerd zou gaan wist ik. Zo ging het tenslotte altijd. Het geschreeuw begon. Ik hoorde Stan huilen en rende naar beneden. Hij had Stan bij zijn arm beet en schudde hem door elkaar. Stan krijste. Ik mepte hem met mijn honkbalknuppel in de holte van zijn knieën. Hij klapte dubbel en viel op de grond. Stan was uit zijn greep en kroop meteen achter me. Hij draaide zich om en lag op zijn rug op de grond. Ik stond naast hem en had mijn honkbalknuppel gericht op zij…' Even stopte hij. Het was er bijna allemaal achter elkaar uitgekomen. Monotoon wellicht maar dat wist hij ook niet. Het leek alsof hij zichzelf niet had horen praten. Het was dan wellicht op dezelfde toon uitgesproken maar het was niet gevoelloos geweest. Alle woorden hadden hem keihard geraakt. Hij voelde zich getroffen in zijn ziel en begon het benauwd te krijgen. Vreselijk benauwd. Zijn ademhaling ging moeilijk, hij begon te piepen. Edith en Max waren heel doelgericht meteen.
'Als het kan, probeer dan je armen boven je hoofd te doen, Richard, en probeer rustig door te ademen. In door je neus, uit door je mond. Probeer voorzichtig alle lucht uit je longen te blazen steeds,' gaf Edith haar opdracht. Ze zag dat hij zijn rechter arm amper omhoog kon krijgen. Stijfheid ten gevolge van de val, wist ze ook meteen. Ze liep op hem toe om hem daarmee te helpen. 'Ik help je. Ik ondersteun je arm. Voorzichtig aan. Steeds ietsjes hoger. En rustig door blijven ademen.'
Max deed eerst de schuifpui open en daarna leidde hij samen met Edith de jongen de koele avondlucht in. De spanning was hem te groot geworden. Midden in zijn verhaal was hij opgehouden met spreken en lijkbleek geworden waarna zijn ademhaling ineens heel oppervlakkig en piepend was geworden. 'Gaat het weer wat?'
Richard knikte. Het voelde beter. Zijn longen kregen weer zuurstof dat weer door zijn lijf stroomde, zo voelde het. Hij stond voor gek hier met zijn armen boven zijn hoofd waarbij Edith zijn rechter arm omhoog hield maar hij begreep waar het voor diende en zou rustig zo blijven staan tot zij hem zou zeggen dat hij ze naar beneden kon doen. Hij wist ineens wat hij nog meer had gezien in haar werkkamer dan al die familiefoto's: haar diploma's. Ze was verpleegkundige geweest en was daarna ook verbonden geweest aan de opleiding voor verpleegkundigen als docent. Waarschijnlijk, zo interpreteerde hij nu, was mevrouw Jenkins een leerling van haar geweest. Wat leeftijd betrof, zo schatte hij in, zou het kunnen. Mevrouw Jenkins was waarschijnlijk een goede leerling geweest, want nu kon hij ook de opmerking plaatsen die Max had gemaakt bij hun aankomst. De mededeling dat Edith gerust kon zijn omdat Alice hem had verzorgd.
'Als je denkt dat je voldoende frisse lucht in je longen hebt, laat jij je linker arm langzaam zakken terwijl ik dat doe met je rechter.'
Heel langzaam deed hij wat Edith had gezegd. Hij voelde haar steun rechts. Het was maar goed ook want hij had het gevoel dat hij daar totaal geen controle over zijn spieren had op dit moment. Heel langzaam ook bleef hij in- en uitademen. Het voelde goed.
'Ik ga nog even bellen met Alice,' kondigde Edith aan toen ze wist dat het weer ging met Richard.
'Gaan wij hier op de bank zitten,' vroeg Max, 'of gaan we toch liever naar binnen?'
'Ik ga liever naar binnen als je het niet erg vindt.' Max ondersteunde hem aan zijn linkerkant bij het naar binnen gaan. Hij voelde zich een wrak. Het gaan zitten op de bank kostte hem moeite. Max ging naast hem zitten. 'Zal ik verder gaan of wil je dat ik wacht op Edith?'
Max vond het het beste om meteen verder te gaan. Hij zou Edith later wel bijpraten als dat nodig was.
'Ik stond naast hem met Stan achter me en de knuppel gericht op zijn kin. Ik maakte hem heel duidelijk wat de spelregels vanaf nu zouden zijn. Hij moest van Stan en mij afblijven. Zodra ik zou merken dat hij Stan iets had gedaan, dan zou ik hem in elkaar slaan. Eerst lachte hij. Hij probeerde rechtop te gaan zitten maar ik tikte hem met de bat tegen zijn kin. Heel zachtjes maar wel duidelijk. Ik zei hem dat ik heus niet de confrontatie met hem zou opzoeken als hij nuchter was maar dat ik hem zou pakken als hij dronken in zijn stoel lag te slapen. Het leek of hij schrok. Alsof hij voor het eerst door had dat ik ervan wist. Maar heel snel was de schrik ook weer verdwenen. Hij begon te schreeuwen dat ik een snotbek was en dat ik me nergens mee te bemoeien had. Ik bleef dicht bij hem staan en eiste dat hij de nieuwe spelregels zou erkennen. Toen hij weigerde sloeg ik hem hard tegen zijn bovenarm. Vloekend en scheldend ging hij na een tweede tik akkoord.'
'En werkte het?'
'Geweld is nooit goed te praten, denk ik.'
'Je hoeft je er niet voor te schamen dat je tegen hem geweld hebt gebruikt, Richard. Het was noodzakelijk. Je moest Stan en jezelf tegen hem beschermen.'
'Ja. Het klinkt misschien hard maar ik had geen andere keuze. Mijn poging om het bespreekbaar te maken was mislukt en dus moest ik veiligheid voor Stan en mijzelf creëren. Ik ben er niet trots op dat ik daarvoor geweld moest leren en werkelijk gebruiken en er steeds mee moest blijven dreigen want vanaf dat moment hield ik die knuppel altijd bij de hand als een soort van herinnering voor hem. Maar het moest. Het kon niet anders. En soms moest ik meer doen dan alleen maar dreigen.'
'Maar je moest ook slapen. Nooit bang geweest dat hij je iets zou aandoen als je sliep?'
'Ik heb altijd heel licht geslapen. Ik zou het gemerkt hebben als hij naar boven kwam. Maar ondanks dat namen we onze voorzorgsmaatregelen. Ik construeerde een booby trap op de trap naar de eerste verdieping. Als hij het zou wagen 's nachts naar boven te komen, dan zou ik meteen gealarmeerd zijn door de enorme herrie.' Richard glimlachte. 'Stan en ik maakten dat bouwsel elke avond samen en het gaf ons een enorm saamhorigheidsgevoel. We hoorden bij elkaar en stonden samen tegenover hem.'
'Wat was haar rol in het geheel?'
'Onduidelijk voor mij. Als ik met haar alleen was viel het wel mee, eigenlijk. Haar kon ik het beste pleasen. Een afspraak maken lukte soms ook. Maar zodra hij in de buurt was … leek het of zij stil viel. Het lijkt erop dat ze nooit iets deed om ons te helpen maar … ik weet het niet. Soms … ik weet het gewoon niet.'
'Hadden ze vaak ruzie met z'n tweeën?'
'Ja. Bijna elke avond was er voor ze in slaap vielen vanwege hun alcoholinname wel geschreeuw te horen.'
'Een heel andere vraag. Hoe vond je het toen je merkte dat Nathan die avond van Jacobs feestje flink aangeschoten was?'
'Het is niet aan mij om daar een mening over te hebben,' klonk het koel en afstandelijk uit de mond van Richard.
'Is dit een masker, waarachter je je verbergt nu?'
'Nee. Misschien klinkt het zo maar iedereen mag doen wat hij of zij zelf wil.'
Max liet de woorden even op zich inwerken en kwam toen met een vraag die hem hopelijk meer duidelijkheid zou verschaffen. 'Bedoel je daarmee te zeggen dat naar jouw mening iedereen mag doen wat hij of zij wil, zolang ze er maar niemand anders de dupe van laten worden?'
'Ja. Dat is mijn bedoeling. Als ik zou merken dat hij Nancy zou slaan of iets anders zou aandoen vanwege een drankprobleem, dan zou hij mij tegenkomen.'
'Ik begrijp het. Gelukkig heeft Nathan enorme wroeging gehad na dat incident.'
'Echt?'
'Ja. Hij vond het "heel lullig", zijn woorden niet die van mij, dat hij niet in staat was geweest om Nancy te beschermen. Dat hij dat aan jou moest overlaten.'
'Ik ben blij dat het hem aan het denken heeft gezet.'
'En hij heeft het niet bij denken alleen gelaten. Het is vanaf dat moment zijn voornemen om als ze samen uitgaan niet meer dan één alcoholisch consumptie te nemen en Nancy heeft me verteld dat hij zich daaraan houdt.'
'Goed voor hem,' sprak Richard met iets van bewondering in zijn stem. 'Maar … ?' Ineens vielen er bij hem allerlei dingen op hun plek. Daarom wilde Nathan dus nooit een cent hebben voor het onderhoud van zijn auto en daarom was zijn tank altijd gevuld als hij vrijdags naar huis reed.
Max liet een brede glimlach op zijn gezicht verschijnen en toen hij er ook een bij Richard zag opkomen, wist hij dat de jongen op zijn niet afgemaakte vraag geen antwoord meer nodig had.
Edith kwam weer binnen en Max praatte haar heel snel bij.
'En hoe ging het verder, Richard?'
'Naar omstandigheden redelijk goed. Op high school probeerde ik hen zover te krijgen dat ze Stan opnieuw zouden laten testen om te kijken wat er precies met hem aan de hand was maar ze wilden er geen geld aan uitgeven. De eerste test had hen genoeg gekost, zo kreeg ik te horen. Hij liet ons met rust. We deden onze klussen en ik zorgde ervoor dat Stan ze goed uitvoerde door hem daarin te begeleiden. Nu doet hij de klussen zelfstandig omdat ik hem elke avond aangeef wat hij de volgende dag moet doen. Het enige dat hij zelf moet doen is zijn computer opstarten en kijken wat de volgorde is waarin hij iets moet doen en dat lukt hem goed. Ik heb high school sneller gedaan dan anderen. Ik was een goede leerling.'
'Je bent een goede leerling,' verbeterde Max hem. 'Je slaagde cum laude. Je was de beste leerling van je jaar en had de speech mogen houden maar wilde dat niet.'
'Ik wilde niet dat zij zouden komen. Had ik die speech gegeven dan was er de kans dat zij zouden zijn gekomen. Dan hadden ze wellicht ineens interesse, en die mogelijkheid ontnam ik hen bewust. Na high school ging ik aan het werk. Ik wilde geld verdienen om voor Stan en mij een nieuwe toekomst ergens te kunnen beginnen. Ik pakte alles aan wat er maar te doen was. Het maakte me niet uit wat het was. Zo leerde ik Monterey kennen omdat ik er een paar keer was geweest voor een koeriersklus vanuit Vancouver en Victoria. Hij wilde dat ik kostgeld betaalde en dat deed ik. Niet zoveel als hij wilde maar dat wat hij vroeg was gewoon te gek voor woorden. Ik was niet van plan hun hobby's te bekostigen. Ze waren bijna elk weekend op het vaste land om casino's te bezoeken en bleven dan het hele weekend weg.'
'Begonnen ze daarmee toen jij klaar was met school?'
'Nee. Veel eerder al. Sorry dat ik de tijdlijn even uit het oog verloor. Ze deden dat al toen ik naar het eerste jaar van high school ging.'
'En ze lieten jullie de weekenden helemaal alleen?'
'Ja,' antwoordde Richard met een brede glimlach op zijn gezicht, 'maar wij vonden dat niet erg. Het was heerlijk om helemaal alleen thuis te zijn. Het voelde als vrijheid. Volledige vrijheid. Als we er zeker van waren dat zij weg waren viel er een heel stuk spanning van ons af. Deden we wat wij wilden. Gingen we overdag naar zee en wandelden we hele dagen door de bossen. We sliepen met mooi weer dan ergens onderweg in een oud tentje, en ook wel in onze tuin. Een te gekke tijd gewoon.'
'Een tijd ook om op adem te komen zeker,' gaf Edith haar verwachting weer.
'Ja. Opladen voor een nieuwe week stressen. Zorgen de conflicten te vermijden. Langs elkaar heen leven. Af en toe waren er nog wel botsingen. En af en toe moest ik voor Stan of mezelf nog wel eens geweld gebruiken. Verbaal geweld kwam vaker voor en daarin werd ik een meester, jammer genoeg.'
'Dat kan ik me voorstellen. Maar je had geen keuze, Richard. Je moest wel. Je moest hen bestrijden met hun eigen middelen.'
'Zo voelde dat ook voor mij. Het was de enige manier om met hen om te gaan.'
Max zag hoe Richard opnieuw een diepe zucht slaakte en hoorde toen hoe hij verder ging. Richard vertelde hoe het na ruim drieënhalf jaar werken toch mis was gegaan. Toen hij op een vrijdagmiddag thuis was gekomen, vond hij zijn kamer compleet overhoop gehaald en de vloer gedeeltelijk opengebroken. Het geld dat hij had verdiend en verborgen, was weg. Van hen beiden geen spoor. Normaal was het zo dat ze pas in de avond weggingen op vrijdag maar nu waren ze al eerder weggegaan. 'Al onze plannen waren in duigen gevallen. Tijd om nieuwe te maken.'
'Maar,' vroeg Edith, 'waarom bewaarde je dat geld op je kamer en niet op een bankrekening?'
'Die hadden ze al eens geplunderd. Ik had, heel veel jaren daarvoor, eens op eigen houtje een bankrekening geopend. Geen probleem toen. Ik weet niet hoe oud ik toen was maar ik liep met mijn spaarpot het filiaal van de bank binnen in het dorp en opende een rekening. Op de een of andere manier zijn zij daar achter gekomen en hebben het toezicht op de rekening bedongen omdat ik minderjarig was. Waarschijnlijk hadden ze daar het recht ook toe. Ik weet het niet.'
'Maar het geld was op een gegeven moment weg.'
'Ja. Toen ik een keer iets nodig had voor Stan en mij was er niets meer. En die tweede keer was ook alles weg. Nieuwe plannen dus.'
'Meteen? Voelde je je niet verslagen? Wilde je geen verhaal halen?'
'Er was geen verhaal te halen. Ze waren weg toen ik thuis kwam. Praten met hen zou sowieso niets opgelost hebben. Ze zijn gewoon niet te benaderen. Zeker niet nadat wij zoveel jaren zo met elkaar hadden geleefd. Het geld is vast en zeker nog datzelfde weekend voor het grootste gedeelte of helemaal in rook opgegaan in de een of andere illegale goktent. En dus wist ik dat me niets anders te doen stond dan opnieuw te beginnen. Nieuwe plannen maken. Plannen die me hierheen leidden. Ik koos heel bewust voor Monterey omdat het ver weg was. Ik had naar Seattle of Portland kunnen gaan maar ik wist dat hij daar wel eens geweest was voor seminars en dat soort dingen.'
'Je wilde heel duidelijk een echte afstand scheppen,' gaf Edith haar gevoel weer.
'Ja. Ik wilde echt weg bij hen. Afstand nemen van. Weg uit … nou ja … gewoon weg. Het meest moeilijke was dat ik Stan … dat ik Stan achter moest laten.' Richard begon opnieuw te huilen maar vermande zich. 'Maar het moest. Het kon niet anders. Ik zag geen andere manier. Enorm lang heb ik nagedacht over andere mogelijkheden maar … ik zag ze niet. Ik moest afstand nemen van hen en het moest een flinke afstand zijn. Ze mochten er absoluut niet achter komen waar ik was. En daarom werd het Monterey. Het aan Stan uitleggen was vreselijk moeilijk. Hij was enorm boos. Verdrietig ook. Onze plannen waren mislukt en ik kwam meteen met een nieuw plan. Een plan dat hij vreselijk vond. En logisch wat het zou betekenen dat hij er doordeweeks alleen voor stond. Het duurde echt tijden voordat hij ermee instemde. Maar dat hij ermee instemde was belangrijk voor mij. Ik wilde het niet zonder hem doen. Ik schreef me hier in Monterey in om een opleiding te gaan volgen met de bedoeling om met een vakdiploma een eigen bedrijf te starten. Fred Quintana heeft me onlangs een prachtig aanbod gedaan. En daar denk ik nu over na.'
Richard liet een stilte vallen en Max vroeg aan: 'Wil je ons over Freds aanbod vertellen?'
'Hij wil graag dat ik, zodra ik gediplomeerd ben, zijn bedrijf overneem. De eerste vijf jaar werk ik dan voor hem in loondienst en daarna koop ik het van hem en mag ik in termijnen afbetalen.'
Max was onder de indruk van zoveel voortvarendheid. 'Zooo, dat is een mooie deal.'
'Ja. Er was al heel snel over en weer sprake van vertrouwen tussen ons.'
'Vond je dat niet bijzonder? Het vertrouwen van een volwassene?' wilde Edith weten.
'Nee. Niet alle volwassenen zijn zoals zij zijn. Ik ben gelukkig niet wantrouwig tegenover de rest van de wereld geworden.'
'Dat had zo maar gekund, Richard,' was Max van mening.
'Zou kunnen. Voor mij … voor mij gaat dat niet op. Wel ben ik … minder snel openhartig maar dat hebben jullie wel gemerkt. Ik heb heel weinig prijsgegeven over mezelf. Ook bij directe vragen van bijvoorbeeld Nancy en anderen op school heb ik heel vaak een antwoord ontweken. En dat vind ik jammer. Een eigenschap die ontwikkeld is door de thuissituatie, denk ik.'
'Was je ook bang dat ze met je nieuwe plan roet in het eten zouden gooien?'
'Ja! Echt wel! Juist daarom koos ik ervoor om flink ver weg te gaan. Heb ik mijn inschrijving zelf geregeld en niet laten doen door iemand van mijn oude school, iets dat gebruikelijk is. Zolang niemand daar iets weet van wat ik nu doe, ook vanwege dat ons-kent-ons, voel ik me een stuk veiliger.'
Max voelde zich ineens ongerust. Had hij met zijn navragen bij Richards oude school nu de jongen en zijn broer in de problemen gebracht?
'Het geeft niet, Max,' reageerde Richard toen hij de bezorgdheid op het gezicht van Max opmerkte en begreep waarom hij zich ongerust maakte.
'Het spijt me. Ik had beter moeten nadenken voor ik contact opnam.'
'Het is goed. Je hebt het met de beste bedoelingen gedaan. Jouw intentie was goed.'
Nog steeds was Max ervan overtuigd dat hij het anders had moeten aanpakken en voelde hij zich vervelend. Maar toch ging hij verder. 'En Stan?'
'Voor hem is de situatie nog het meest rot. Hij zit er nog steeds middenin maar ik kan hem daar nu nog niet weghalen. Hij is nog minderjarig en valt onder hun voogdij en bovendien heb ik geen geld om voor hem te zorgen. Ik werk zoveel als ik kan en geef zo weinig mogelijk uit om flink wat geld te kunnen sparen.'
Een nieuwe diepe zucht interpreteerde Max als het einde van dat wat Richard wilde vertellen. 'Dank je, Richard, dat je dit allemaal met Edith en mij hebt willen delen. Het is een heel aangrijpend verhaal. Voor mij zijn er nog een aantal onduidelijkheden maar die moet ik eerst op een rijtje zien te krijgen en daar heb ik een paar uurtjes voor nodig. Maar dat niet nu. Het is voor ons alle drie denk ik tijd om te gaan slapen. Wil je hier blijven logeren, zoals Edith eerder voorstelde?'
'Nee. Als het kan heb ik liever dat je me naar huis brengt.'
'En dan wil je morgen zeker naar Stan?' vroeg Max.
'Ja. Ik hoop dat jullie beiden begrijpen dat dat noodzakelijk is.'
'Dat begrijp ik,' was het Edith die meteen reageerde. 'Maar ik zou je willen vragen of je mij wilt laten zien hoe je van plan bent de knoopjes van je overhemd los te maken.'
'Huh?' luidde de verbaasde reactie van Richard.
'Gewoon zoals ik het zeg. Maak eens een van de knoopjes van je shirt los.'
Richard probeerde het maar merkte dat hij zijn rechter onderarm absoluut niet omhoog kon krijgen. De vingers afzonderlijk van elkaar bewegen lukte hem ook totaal niet.
'Houd maar op, lieve jongen. Je arm en je vingers doen niet wat jij wilt. En dat zal morgen alleen maar erger zijn. En dus heb je hulp nodig. En dus lijkt het mij handiger dat je toch hier bij ons blijft. Alsjeblieft, zet die zelfstandigheid die je in de loop der jaren hebt moeten leren even aan de kant en laat je helpen door ons. Hier bij ons ben je veilig en mag je gebruik maken van dat wat je aangeboden wordt.'
'Maar morgen dan? Stan?'
'Ik ken Max lang genoeg om te weten dat dat een van de dingen is waar hij op doelde. Dingen waarover hij nog duidelijkheid wil krijgen. Wij hebben jouw verhaal niet zomaar aangehoord. Ik bedoel, niet aangehoord om er niets mee te doen, Richard. We willen jou en Stan helpen. En dat betekent voor dit moment dat we jou een bed aanbieden en zorg voor de nacht. En morgenvroeg zien we verder. Dan heeft Max tijd gehad om na te denken.'
'In de nacht.'
'Ja, Richard. Ik heb nooit veel slaap nodig gehad. Je kent het zelf. Maar bij jou is het iets geweest dat jij je hebt aangeleerd omdat je veiligheid moest garanderen voor jezelf en voor Stan. Bij mij is het iets wat ik altijd al heb gehad. Een paar uurtjes slaap en ik ben weer zo fris als een hoentje. En dus ga ik straks eventjes naar bed maar niet voor al te lang. Ik wil ons gesprek nog een keer doorlopen, kijken waar mijn vragen op uitkomen en bezien wat wij voor Stan en jou kunnen betekenen. Ik heb je niet voor niets aan het praten willen krijgen, jongen, en jouw situatie is er een die veranderd moet worden want anders gaan jullie er aan onderdoor. Jouw plan is prima maar ik voorzie dat het nog wel een tijdje duurt voor je Stan hierheen kunt halen en ik vraag me af of dat goed is.'
'Dus … jullie … jullie willen echt helpen?'
'Ja. Het zit ons in het bloed, Richard. Noem het maar een afwijking maar wij willen helpen als dat nodig is en als wij de mogelijkheden daartoe zien.'
'En jullie denken een oplossing te hebben?' vroeg Richard terwijl hij eerst Edith en vervolgens Max aankeek.
'Het staat me nog niet helemaal duidelijk voor de geest wat ik moet doen maar de eerste stappen beginnen zich al af te tekenen, hier in mijn hoofd,' zei Max en hij tikte tegen de zijkant ervan. 'Het lijkt me goed dat je nu gaat proberen te slapen. Oké?'
Richard gaf zich gewonnen. Het knoopjesoffensief van Edith was al een heel duidelijk signaal geweest maar het feit dat er daadwerkelijk hulp geboden zou worden, hulp die hij zo lang had moeten ontberen, was dat nog veel meer. Er blonken tranen in zijn ogen. 'Het spijt me dat ik jullie hierbij betrokken heb.'
'Nee, je zegt het niet goed, Richard,' begon Edith uit te leggen. 'Jij hebt ons hierbij niet betrokken. Max wist dat er iets niet goed zat en heeft je uitgedaagd. Samen hebben we hierover al menigmaal gepraat. Aan de keukentafel vaak. Geprobeerd ons voor te stellen wat er aan de hand zou kunnen zijn. Maar … we konden tekenen en inkleuren wat we wilden maar echt werd het nooit. Tot Max je hier uitnodigde en probeerde je aan het praten te krijgen. Toen dat lukte, was niet jij degene die ons hierbij betrok maar waren wij degenen die ons lieten betrekken bij jou en je broer. Misschien taalkundig niet helemaal juist maar ik denk dat je wel begrijpt wat ik bedoel te zeggen.'
'Ja. En dan kan ik alleen maar dankjewel zeggen. Ik … '
'Je bent bekaf, Richard. Na al die jaren ben je toe aan rust, aan geborgenheid die jou nooit is geboden. Die je is onthouden! Open je handen en laat ze vullen door ons. Door mensen om je heen die jou een goed hart toe dragen. Die … '
'Die van je houden,' vulde Max aan.
'Dank jullie wel,' zei Richard terwijl de tranen over zijn wangen liepen. 'Volgens mij heb ik nog nooit zoveel gehuild als vandaag.
'Dat kon je ook niet. Je hebt altijd geweten dat je sterk moest zijn. Je wist dan wel niet de betekenis van je naam maar je hebt er wel altijd naar gehandeld. En nu … nu mag je eindelijk je harnas afleggen en rust nemen. Mag je dingen even aan anderen overlaten. Kom, tijd om te rusten. Heb je er problemen mee dat Edith je helpt met uitkleden wan… '
'Nee. Edith is een verpleegkundige en een goede. Geen probleem voor mij.'
'Er is nog één ding dat je moet doen,' merkte Max op. 'Je hebt nog geen nieuwe telefoon. Toen je met Stan sprak vertelde je hem dat je een nieuw toestel zou kopen. Ik neem aan dat je dat bij Fred wil doen en dus zal ik dat zo snel mogelijk laten regelen door iemand. Maar voor nu lijkt het me het beste dat je vanaf mijn telefoon even een SMS stuurt aan Stan dat hij mijn nummer moet bellen als er iets is. Jij neemt straks mijn telefoon gewoon mee zodat jij hem kunt opnemen als hij mocht bellen. Zodra jij een nieuwe telefoon hebt, stuur je hem een bericht dat hij jouw nummer weer kan bellen.'
Richard knikte. Het was hem duidelijk. Met de vingers van zijn rechterhand een bericht intikken zou niet lukken, dat had Edith net bewezen, en daarom probeerde hij het met links. Het ging onhandig en traag omdat hij puur rechts was maar uiteindelijk lukte het hem toch, verstuurde hij het bericht en even later kwam er een SMS retour. Gelukkig, Stan had het begrepen. 'En als je het goed vindt zal ik het nummer van Stan in je contactlijst zetten zodat je het kunt herkennen als hij mocht bellen. Hij doet dat nooit maar … gewoon voor de zekerheid. Als ik dan even niet in de buurt van de telefoon ben, dan weten jullie in elk geval wie er belt en kunnen jullie voor mij opnemen.'
***
'Denk je dat hij zal kunnen slapen?' vroeg Max vanuit het bed toen Edith, gekleed in haar nachtjapon, hun slaapkamer binnenkwam.
'Ik hoop het maar ben bang van niet. Net als iedereen heeft hij zijn vaste gewoontes. Hij draagt altijd een T-shirt in bed en we hebben het geprobeerd maar het lukte gewoon niet. Zijn arm kan hij steeds slechter gebruiken, zo lijkt het. En dus draagt hij nu een pyjamajasje. Verder vertelde me dat hij altijd inslaapt op zijn rechter zij en daarop kan hij nu niet liggen. Dus … dat wordt grotendeels wakker liggen, ben ik bang. Ik heb de bel bij hem neergelegd.'
'Heb je eraan gedacht om er nieuwe batterijen in te doen?'
'Ja, schat, dat heb ik gedaan.'
'En, Miss Marple, heb je een parallel die je kunt toepassen op Richard?'
Edith glimlachte naar hem terwijl ze onder het dekbed kroop. 'Ik denk aan Toby. Het is niet helemaal vergelijkbaar maar er zijn wel veel overeenkomsten. Zijn moeder werd toen haar man het gezin verliet instabiel en Toby deed alles wat hij kon om ervoor te zorgen dat het gezin bij elkaar bleef. Hij was er bang voor dat als zijn moeder zou moeten worden opgenomen zijn broertje, zusje en hij van elkaar gescheiden zouden worden.'
'En net als Richard viel hij op omdat hij ondanks de moeilijke situatie thuis altijd zijn huiswerk af had, altijd zijn uiterste best deed om juist niet op te vallen. Hij zorgde voor de boodschappen, deed de was, zorgde ervoor dat Leo en Judith smetteloos naar school gingen.'
'En was zo gesloten als een oester. Vertelde nooit wat er thuis speelde.'
'Tot hij in het ziekenhuis kwam met een gebroken arm en jij bij hem bleef wachten op zijn moeder die maar niet kwam.'
'Ja. En wat hebben wij dat gezin goed kunnen bijstaan.'
'We deden goed werk, lieverd.'
'En nog steeds. Een nieuwe taak voor ons beiden. Denk je dat we het ook dit keer tot een goed einde kunnen brengen?'
'Ja. Maar er is nog wel heel veel onduidelijk voor mij. Iets waar ik straks over na ga denken en waar ik Toby bij nodig heb in de uitvoering. Een mooie bijkomstigheid. Kun jij het aan om de komende dagen voor Richard te zorgen of moeten we er iemand bijhalen?'
'Zeg! Wat denk je wel niet van mij, Max Drummond!'
'Dat je net als ik ouder wordt, lieverd, en dat we niet meer alles kunnen wat we altijd gedaan hebben.'
'Daarvan moet ik eerst het bewijs nog zien, oude man!'
Wordt vervolgd …
Reacties zijn van harte welkom op de site waar dit verhaal legaal geplaatst is maar ook via mijn e-mailadres: lucky_eye2@yahoo.co.uk
©Lucky Eye, juni 2017
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de houder van het auteursrecht.