Een verhaal van Lucky Eye
Disclaimer:
Dit verhaal is niet gebaseerd op feiten. Elke overeenkomst met gebeurtenissen, personen, plaatsen en tijden berust dan ook op toeval.
MORGENSTER
Hoofdstuk 8
'Ik ben blij dat je terug bent,' zei Richard toen Edith de studeerkamer van Max weer binnengekomen was. Max zette zijn koffiemok voor hem terug op de tafel. 'Gaat het weer?'
'Het spijt me dat ik wegrende ineens. Ik … '
'Nee, het is goed. Het geeft niet. Mijn verhaal overvalt je. Had jij je er een voorstelling van gemaakt?' vroeg hij aan Max.
'Ik wist gewoon dat er iets was. Zoals ik je al gezegd had, klopten er dingen niet. Niemand gaat zomaar zover van huis een school bezoeken en dan ook nog elk weekend weer terug naar huis. Bovendien ontbreken er een aantal jaren tussen je high school tijd en je komst hier. Ik heb begrepen van iemand van je vorige school dat je in de tussentijd gewerkt hebt. Van alles en nog wat hebt gedaan om geld te verdienen. En zoiets is vreemd. Met zulke cijfers als waarmee jij geslaagd bent ga je niet werken. Er moest dus iets aan de hand zijn, maar wat, dat wist ik natuurlijk niet precies.'
'Heb je Nancy ook vragen gesteld over mij?'
'Ja. Nancy is kind aan huis bij ons. Zij is opgevoed door haar grootouders die hier naast ons wonen,' hij wees naar links, 'en heeft altijd heel veel gespeeld met onze kleinkinderen die toen bij ons inwoonden. En nog steeds komt ze vaak bij ons langs. Soms alleen. Soms samen met Nathan. Hij vond het maar niets toen Nancy op zichzelf wilde gaan wonen. En op de dag van de verhuizing zag hij ook nog eens haar knappe buurman.'
Richard moest blozen.
'Maar,' vulde Edith aan, 'hij was snel om.'
'Hoezo?' wilde Richard weten.
'Jullie besloten elkaar te helpen met het versjouwen van de dozen en toen hij een doos van jou optilde, gleed die open en zag hij allerlei diploma's van karate, jiu jitsu en zo. Hij was gerustgesteld. Zijn vriendin had een buurman die haar kon beschermen.'
Richard schoot in de lach en dat deed opnieuw pijn. Maar het was tegelijkertijd ook goed om even alle spanning uit het gesprek te halen en het mooiste was dat Max en Edith met hem meelachten. Maar toen moest hij ook verder, zo wist hij. 'Oké. Vinden jullie het goed dat ik verder ga?' Hij wachtte tot hij van beiden een knikje had gezien. 'Toen ik uit school thuiskwam en het erf opliep, hoorde ik het huilen van Stan. Ik rende naar binnen. Zij was nergens te bekennen en haar auto had ook niet op de oprit gestaan. Op het aanhoudende gehuil van Stan afgaand vond ik hem in de kleine slaapkamer naast die van hen. Hij zat in zijn bedje en huilde vreselijk. Ik bracht hem tot bedaren en rook zijn luier. Natuurlijk wist ik niet hoe je zoiets moest verschonen. Maar dat het niet fijn moest zijn, begreep ik wel. Ik trok een stoel aan tot bij het ledikantje, klom daar op en tilde zo Stan op mijn schoot. Hij huilde niet meer maar lachte naar me. Het leek alsof we meteen een band hadden. Zo voelde het voor mij in elk geval. Ik nam hem mee naar hun badkamer. Die was het meest dichtbij en Stan tillen was een probleem. Hij … hij is altijd al groot geweest,' zei Richard met een glimlach rond zijn lippen. Hij wilde opstaan maar bedacht zich toen de pijn ineens door zijn bovenlijf schoot. Hij hoopte dat het niet was opgevallen maar aan de reactie van Max merkte hij dat zijn acteerprestatie niet al te best was geweest.
'Wilde je iets pakken?'
Richard gaf aan dat hij zijn rugzak wilde pakken om hen een foto van Stan te laten zien. Het voelde goed om dit te doen. Hoe dat zo ineens kwam, wist hij ook niet. Misschien was het alleen maar om zijn verhaal duidelijk te maken of …
Max pakte de rugzak en zette die op de bank naast Richard. Hij zag hoe er een portemonnee uit werd gehaald en daaruit weer een foto. Hij kreeg hem aangereikt en bekeek een foto van de twee broers die volgens hem nog niet zo heel lang geleden gemaakt moest zijn want Richard was in elk geval heel goed te herkennen. 'Ja, je broer is groot.' Hij gaf de foto aan Edith.
'Groot!' riep ze uit toen ze de foto bekeek. 'Erg groot, kun je beter zeggen en dan overdrijf ik niet. Hoe lang is hij wel niet?'
Richard moest glimlachen. 'Ik weet het niet precies. We hebben het nooit gemeten maar hij was als tiener al heel snel op gelijke hoogte met mij.' Even was het stil tot hij met een "Oké" aangaf dat hij verder zou gaan. 'Ik dus Stan naar de badkamer gebracht en hem daar in de douchehoek gesleept. Daar zijn luier afgedaan en hem afgespoeld. Natuurlijk werd het een flink vieze boel maar hij had in elk geval die vieze luier uit en huilde niet meer en dat was mijn opzet geweest. Ik zou alles zo goed mogelijk opgeruimd hebben maar ineens was zij thuis en kreeg ik een stortvloed aan boze woorden over me heen uitgestort. Ik liet het over me heen gaan en liet de verdere zorg voor Stan aan haar over. Misschien was het daarmee klaar geweest als niet hij vrijwel meteen daarna thuisgekomen was. Ik weet het niet. Voor het eten nog kreeg ik door hem straf toegezegd, en het werd ook meteen gegeven, omdat ik me met iets bemoeid had dat niet mijn zaak was. De straf was het waard. Ik had Stan geholpen.'
'Waaruit bestond die straf?'
'Een pak slaag op m'n billen en ik mocht een paar dagen niet van huis na schooltijd.'
'Huisarrest dus.'
'Ja. En dat laatste vond ik nog het meest vervelende omdat ik dan geen zakgeld kon verdienen met de klusjes die ik in de buurt deed. Stan was bijzonder in het begin. Hij praatte niet en hij liep ook niet. Ze zette hem ergens neer en daar bleef hij dan de hele tijd zitten. Hij deed niets.'
'Een soort van apathie?' vroeg Edith.
'Ja. Ik denk het wel. De plotselinge verandering omdat hij bij ons gebracht was, had hem flink geraakt, denk ik. Hij uitte zich ook bijna helemaal niet. Alleen naar mij toe deed hij dat. Ik was de enige die iets van contact met hem kon maken. Als ze het niet zagen, probeerde ik hem dingen te leren. Ik deed hem voor hoe hij kon kruipen, een blokkentoren kon bouwen en zo. Zoiets moest hij toch al kunnen, had ik het idee. Mijn pogingen hadden succes. Hij kwam in beweging en ging zelfs staan en lopen. Ik leerde hem traplopen.'
'Traplopen?'
'Ja. Boven was mijn domein en daar was ik veilig en zou hij het ook zijn.'
'Kwamen ze daar niet dan?'
'Bijna nooit. De bovenboel werd schoongehouden door een werkster die één keer in de week kwam. Voor de rest hield ik het zelf op orde.'
'Maar je was zes!' verduidelijkte Max.
'Ja. De schoonmaakster deed natuurlijk het meeste. Maar als ik eens een keer iets morste of zo, wist ik heus wel hoe ik het moest schoonmaken.' Richard hoorde Edith een diepe zucht slaken. Hij kon zich ook voorstellen dat zijn verhaal ongeloofwaardig overkwam. Een kind van zes dat al zo zelfstandig is, moest vreemd zijn.
'Je leerde Stan dus traplopen,' herhaalde Max de woorden van Richard om het beeld voor zichzelf duidelijk te krijgen, 'om hem een stuk veiligheid te bieden.'
'Ja. Ik was niet altijd in de buurt. Ik moest naar school en ik wilde dat als de hel zou losbreken, zoals het zo vaak het geval was bij mij in elk geval, hij een veilige plaats zou kunnen bereiken. En dat is eigenlijk mijn hele verhaal. Altijd ben ik er geweest voor Stan. Altijd heb ik hem beschermd.'
'Waar tegen, Richard?' Wilde Max weten.
'Even tussendoor,' begon Edith, 'het valt me op dat je tot nu toe nooit vader of moeder of ouders hebt gezegd. Je hebt het steeds over hij, zij en hen. Dat doe je, zo lijkt me, met een bepaalde reden en is iets dat je al jaren doet want anders zou het je niet zo gemakkelijk afgaan.'
Max zag meteen de woeste blik die op Richards gezicht kwam te liggen. Hij zag de neusvleugels van de jongen trillen en hem rood in het gezicht worden.
'Jij bent moeder,' hij knikte even naar Edith en deed dat ook toen hij het mannelijk equivalent gebruikte naar Max, 'ouders van vijf kinderen. Jullie hebben voor jullie kinderen gezorgd. En als jullie dat zelf niet konden doen, vanwege bijvoorbeeld jullie werk, vast en zeker gezorgd voor opvang of een oppas, neem ik aan. Als ouders hebben jullie je kinderen een veilige plaats geboden waar ze konden opgroeien. Hen geholpen als dat nodig was. Die van mij hebben dat nooit gedaan. En dan verdienen ze zo'n naam ook niet. Mijn … '
Opnieuw zag Max de boosheid over Richards gezicht vallen. Boosheid die ervoor had gezorgd dat hij zich bijna vergistte en dat zorgde er nu voor dat hij helemaal verkrampte. Dat zijn linkerhand tot een vuist gebald was. Van de rechterhand bewogen de vingers tot in een klauw. Een vuist maken wilde hem niet lukken, zo leek het.
'Oké, dank je, Richard. Het is duidelijk voor mij.'
'Dat wat ik vertel wordt er niet duidelijker door als ik die woorden niet gebruik. Ik weet het. Maar ik kan het gewoon niet.'
Max zei dat het niet uitmaakte. Dat ze begrepen wat hij bedoelde en liet bewust even een stilte vallen om ervoor te zorgen dat Richard weer wat rustiger werd. Toen herhaalde hij zijn laatste vraag.
'Vooral tegen hem. Ik heb al verteld dat zijn handen nogal los zaten.'
'Hij sloeg je.'
'Ja. Waarom zou ik het eigenlijk verzachten door het zo te omschrijven. Hij sloeg me. Als hem iets niet aanstond dan sloeg hij me. En hij sloeg Stan ook. Probeerde het in elk geval vaak maar als ik de buurt was, beschermde ik Stan en sprong ik er tussen. Soms probeerde ik hem te pleasen. Soms lukte het me om hen te bespelen. Stan … Stan kon dat niet. Dat zit niet in Stan. Hij is … echt. Reageert direct en echt en kan zich niet anders voordoen dan hij is. Aan de ene kant heel erg mooi maar in onze situatie niet altijd handig. Als ik niet in de buurt was kreeg hij regelmatig met de harde handen van hem te maken. Als ik er wel was, sprong ik er tussen en dat gaf Stan de tijd om naar boven te rennen als ik dat tegen hem riep. Maar … verdomme, dit is lastig. Dit doet pijn.'
'Stop ermee als je dat wilt, Richard,' probeerde Max op hem in te praten.
'Nee, dat kan ik nu niet meer. Ik moet verder.' Richard haalde zijn neus op en probeerde even diep in en uit te ademen. Het kostte hem moeite. Het voelde niet goed. 'We hadden onze taken in huis. Stan … ' Even stopte hij weer. Hij had een valse start gemaakt. Hij moest eerst zijn eigen gevoelens op een rijtje zetten. Stan was hem dierbaar en tegelijkertijd was Stan ook kwetsbaar. Moest hij het verhaal niet beperken tot zichzelf? Nee, wist hij ook meteen. Stan was met hem verweven. En bovendien had hij hem al te veel genoemd en zelfs die foto laten zien. En ... hij was hier, in Monterey, voor zijn broer. 'Stan is bijzonder. Hij is niet gek of zo wat ze ook van hem beweren op school en in de omgeving. Hij is intelligent maar bijzonder.'
'Kun je dat toelichten?'
'De eerste jaren dat Stan bij ons was praatte hij niet. Helemaal niet. Hij communiceerde met gebaren en kreten. Zij hebben hem toen wel na laten kijken door doktoren maar die konden niet iets vinden dat het kon verklaren. Het was volgens hen iets psychisch.
'Heel goed voor te stellen,' vond Edith, 'als je moeder je ineens dumpt bij volstrekt vreemden.'
'Ja. Dat heb ik ook altijd als oorzaak gezien. Het jaar Kindergarten praatte hij nog steeds niet. Hij was erg angstig. Thuis als hij weer eens schreeuwde en tierde, kroop Stan altijd achter mij weg als hij de kans kreeg. In de eerste klas begon hij eindelijk te praten. Heel moeilijk eerst. Maar er kwamen woordjes. Zij hadden oefeningen gekregen van de lerares om met hem te doen maar ik heb ze nooit met hen zien werken. Thuis oefende ik met hem op mijn slaapkamer of op die van hem met een plaatjesboek. Hij sliep ook boven inmiddels. Buiten in de tuin deden we dat ook. Ik wees dingen aan, noemde de naam en hij herhaalde dat. Stan is heel zachtaardig. Doet geen vlieg kwaad. Toen hij op school eens een keer een kikker moest ontleden, weigerde hij dat. Hij wilde het dier niet verdoven om het te doden. Toen de leraar hem wilde dwingen het toch te doen, rende hij door de klas en verzamelde hij zoveel mogelijk kikkers in zijn bak en liet ze buiten vrij.'
'Goed gedaan!' kwam het compliment van Edith.
'En verder?' vroeg Max.
'Je moet weten hoe je met hem moet omgaan. Ik heb dat ook moeten leren. Afspraak is afspraak bij hem. Kom je die niet na dan is hij boos. Heel boos.'
'Vandaar dat je moest bellen om negen uur.'
'Ja. Een vaste afspraak tussen ons. Iets eerder of later kan inmiddels maar het moet niet te veel afwijken. Je moet hem heel duidelijke, enkelvoudige opdrachten geven. Het was zijn taak om het gras te maaien in de maanden dat dat moest. Hij was altijd kort van stof. "Gras maaien, jij!" luidde het commando waarbij hij dan Stan aanwees.'
Edith kromp in elkaar. Ze voelde Richards pijn en wist zeker dat de jongens zouden hebben moeten antwoorden met een "Yes, Sir!" Walgelijk!
'Maar zo moet je niet met Stan omgaan. Je moet hem heel duidelijk maken wat je bedoelt.'
'Sorry hoor, maar ik snap het even niet.'
'Bij grasmaaien komt meer kijken dan alleen maar het gras maaien, Max,' reageerde zijn vrouw. 'Je moet de kantjes bijknippen, het gras bijeenvegen en op de composthoop brengen, je moet de grasmaaier en de kantjesknipper schoonmaken en alles weer opruimen.'
Richard keek op. Ze snapte het helemaal.
'Ah, nu snap ik het. En dat was voor je broer dus niet duidelijk.'
'Klopt. En ook niet nadat het hem een keer was uitgelegd.'
'En zijn … niet begrijpen, dat begreep jij wel?'
'Ja. Ik zag waar het mis ging en probeerde dat ook aan hen uit te leggen want het ging natuurlijk niet alleen mis met het grasmaaien maar ook bijvoorbeeld met het afdrogen. Hij droogde af en liet alles op het aanrecht staan omdat hem gezegd was dat hij moest afdrogen.'
Max had het idee dat Richard nu emotioneel begon te worden. Hij werd duidelijk zenuwachtiger, pakte zijn zakdoek en snoot zijn neus terwijl dat, zo had hij het idee, eigenlijk niet nodig was.
'Het doet me meer om erover te praten dan ik had gedacht,' gaf hij als verklaring en daarmee bevestigde hij ongeweten Max' bemerking.
'We kunnen ook stoppen en later verder gaan,' stelde Max voor een tweede keer voor.
'Nee. Ik moet straks nog naar huis e… '
'Misschien is het beter als je vannacht hier blijft,' stelde Edith voor.
'Nee! Dat kan niet! Ik heb mijn werk morgenvroeg.'
'Zie jij jezelf al een vrachtwagen uitladen?' vroeg Max, die wist wat Richards baantje in de ochtend was, op schampere toon. 'Je had al moeite genoeg om mij te helpen mijn bureau te ontruimen.'
'Ja, en toen liet jij hem ook nog eens alleen mijn computer ophalen!' kaatste Edith de bal terug naar haar echtgenoot.
'Maar … dat werk moet gedaan worden,' klonk het met een heel klein stemmetje.
'Ja. Ik bel straks Nathan op en vraag hem of hij je een dienst wil bewijzen. Is dat goed?'
Richard wist het niet. Hij wilde anderen niet tot last zijn maar hij begreep ook wel dat hij morgenvroeg al moeite genoeg zou hebben om rechtop te komen. 'Ja. Ik denk het wel.'
'Goed en dan blijf je dus vannacht hier slapen, zei Edith. 'Kan ik mooi toezicht houden op je.'
Richard keek haar aan en zag een heel lieve glimlach op haar bezorgde gezicht. Desondanks zei hij dat hij dat nog niet wist.
Wordt vervolgd …
Reacties zijn van harte welkom op de site waar dit verhaal legaal geplaatst is maar ook via mijn e-mailadres: lucky_eye2@yahoo.co.uk
©Lucky Eye, juni 2017
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de houder van het auteursrecht.